Energiebelasting lijkt op het eerste gezicht een landelijke regeling, maar in de praktijk ontstaan er steeds meer regionale verschillen in de manier waarop ondernemers en collectieven ermee omgaan. Vooral voor energiecoöperaties en het MKB biedt deze ontwikkeling kansen om energiekosten te verlagen en collectief voordeel te behalen. In deze blog laten we zien hoe deze regionale verschillen ontstaan en wat u ermee kunt doen.
De landelijke regeling is niet altijd regionaal eerlijk
De energiebelastingtarieven worden centraal vastgesteld door de Rijksoverheid. Toch is de situatie op lokaal niveau vaak ongelijk:
- In stedelijke gebieden is stadswarmte beschikbaar, waardoor aardgasbelasting geen issue meer is.
- In landelijke regio’s zijn bedrijven vaak aangewezen op eigen installaties en aardgas, wat hogere lasten betekent.
- Sommige gemeenten stimuleren energiecoöperaties actief met aanvullende subsidies of collectieve zonnevelden.
Hoe regionale verschillen ontstaan in de praktijk
Hoewel de belastingtarieven zelf niet per gemeente verschillen, ontstaan er in de uitvoering en subsidiemogelijkheden duidelijke variaties:
- Gemeentelijke energieprogramma’s: Sommige gemeenten (zoals Utrecht, Groningen en S’Hertogenbosch) bieden extra ondersteuning voor lokale opwek via coöperaties, waardoor de terugverdientijd van duurzame installaties afneemt.
- Regionale netbeheerkosten: Netbeheerders rekenen in sommige regio’s andere kosten voor transport en aansluiting. Dat heeft invloed op het uiteindelijke energiebedrag waarop belasting wordt geheven.
- Beschikbaarheid van netcapaciteit: In netcongestiegebieden is terugleveren moeilijker, waardoor investeren in coöperatieve opwek niet altijd mogelijk is zonder aanvullende opslag of slimme sturing.
Kansen voor energiecoöperaties
Lokale energiecoöperaties kunnen juist in regio’s zonder goede infrastructuur of hoge energiebelastingdruk een uitkomst bieden:
- Postcoderoos- en opvolgingsregelingen geven leden korting op energiebelasting.
- Collectieve zonnevelden op bedrijfsdaken of braakliggende terreinen zorgen voor lokaal eigendom en directe terugsluis van baten.
- Schaalvoordeel in energie-inkoop bij gezamenlijke contracten verlaagt niet alleen de
Kansen voor MKB-bedrijven
Voor het MKB zijn er aanvullende kansen om regionaal voordeel te behalen:
- Aansluiten bij een lokale energiecoöperatie levert belastingvoordeel op via collectieve opwek.
- WOZ- of huurclustering in verzamelgebouwen maakt het mogelijk om in lagere staffels van de energiebelasting terecht te komen.
- Samenwerking met andere bedrijven in een bedrijventerrein of netwerk maakt gezamenlijke opwek, inkoop en optimalisatie haalbaar.
Wat kunt u als ondernemer of beheerder doen?
- Breng uw situatie in kaart: Hoeveel belasting betaalt u per aansluiting, locatie of entiteit?
- Onderzoek clusteringmogelijkheden: Is er sprake van meerdere gebruikers achter één aansluiting of verspreide locaties binnen één VvE of organisatie?
- Sluit u aan bij lokale initiatieven: Kijk of er een energiecoöperatie actief is in uw gemeente of start er zelf een met andere ondernemers.
- Laat uw teruggaafmogelijkheden toetsen: Veel bedrijven laten geld liggen doordat ze onterecht in te hoge staffels belasting betalen.
Conclusie
Hoewel energiebelasting een nationale regeling is, zijn er op lokaal niveau volop verschillen en kansen. Voor coöperaties en het MKB ligt hier een uitgelezen mogelijkheid om samen te werken, belastingdruk te verlagen en structureel energievoordeel te behalen. Door slim gebruik te maken van clustering, collectieve opwek en lokale netwerken, maakt u optimaal gebruik van het regionale speelveld.
Wilt u weten wat in uw regio mogelijk is? Upload uw nota en ontdek uw bespaarmogelijkheden.